Biografie Harry van Kruiningen (1906 - 1996)

Harry van Kruiningen werd geboren in 1906 in Hansweert, gemeente Kruiningen in Zeeland, als Henri Adelbert Janssen en overleed in 1996 in Laren in het Rosa Spierhuis. Hij was buitengewoon veelzijdig: schilder, graficus, keramist, tekenaar, auteur en illustrator van zeven kinderboeken, cineast en monumentaal kunstenaar. Maar de meeste bekendheid verwierf hij met zijn etsen. Zijn grafisch werk is te karakteriseren als abstract figuratief, verbeeldingen op reële vormen gebaseerd.

Embrio, 1947 Kleurenlitho op papier 20,5 x 17 cm collectie Museum Boijmans van Beuningen

Al op jonge leeftijd wist hij dat hij kunstschilder wilde worden. Door omstandigheden kon hij pas als 21-jarige naar een opleiding. Hij begon als schilder van stillevens, stadsgezichten en landschappen in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid, gekenmerkt door realisme en sociaal engagement. Want Van Kruiningen was zeer maatschappelijk betrokken. Vóór de Tweede Wereldoorlog was hij actief in de CPN. Daar leerdehij zijn vrouw Rie Lieuwen kennen, met wie hij in 1929 trouwde. Van 1936 tot juli 1942 deed hij mee met het kunstenaarsverzet en vervaardigde hij valse persoonsbewijzen (samen met zijn vriend en collega-kunstenaar Ger Gerrits) tot hij opgepakt werd. Hij wist vrij te komen en dook onmiddellijk onder. Na de oorlog was hij actief in kunstenaarsvakbonden en -verenigingen om betere werk- en leefomstandigheden voor kunstenaars te bewerkstelligen.

Zijn werk na de oorlog werd abstracter en kleurrijker. Vanaf 1946 bracht hij de kleurenlitho tot
leven in zijn bibliofiele series 24 litho ́s (Republiek der Letteren, 1947), Metamorphosen van Ovidius
(1953), het Zonnelied van Achnaton (1954), het Soemerische epos Gilgamesj (1955) en het Lied van
Heer Halewijn (1956), alle uitgegeven bij Le Canard.

Homoseksueel gedrag van mannelijke Gameten van het wier Chlamydomonas, 1980 Kleurenets op papier 59,5 x 37,5 cm particuliere collectie © foto Ulco Janssen

Op 52-jarige leeftijd in 1958 werd Van Kruiningen docent grafische kunsten aan de Academie voor beeldende kunsten Arnhem (de latere ArtEZ). Hij schreef voor zijn studenten een leerboek Techniek van de Grafische Kunst. Samen met zijn zoon Ulco produceerde hij een documentaire film over de geschiedenis en techniek van de grafische kunst en een film over Rembrandt als etser.

Andere bekende series etsen geïnspireerd op literaire bronnen zijn de Twee en twintig etsen bij minnebrieven van een Franctireur van Multatuli (1973), de gruwelverhalen van Edgar Alan Poe (1974), de bijbelcommentaren van de filosoof Spinoza, getiteld Twee en twintig etsen bij uitspraken van een brilleslijper Spinoza (1975), en Gullivers Reizen van Jonathan Swift (etsen 1974).

Het leven van de gewone man in Amsterdam in de 14e tot de 17e eeuw verbeeldde hij in een serie van 33 zwart–wit etsen in de uitgave Leven en willekeur in Amsterdam (1970).

De natuur en de evolutie waren een grote inspiratiebron voor hem in de jaren 1977 tot 1986. Hij raakte geboeid door de microwereld van de algen. Naar aanleiding van wat hij zag door de microscoop maakte hij enkele series kleurenetsen over het ontstaan van het leven (1977) en het ontstaan van de seksualiteit (1980) en als laatste een bibliofiele uitgave: Volvox (1986).

Prijzen, onderscheidingen en tentoonstellingen

Prijzen en onderscheidingen

1978 – Arti medaille. Onderscheiding van de kunstenaarssociëteit Arti et Amicitiae
1965 – Zilveren medaille Internationale Boek – en Grafiektentoonstelling in Leipzig
1964 – Erelid van de Academie van Beeldende Kunsten te Florence
1962 – Prijs der Nederlandse kunstcritici (Prix de la Critique)
1959 – Prijs voor de Sport (ingesteld door Prins Bernard Fonds)

Tentoonstellingen

Op de agenda-pagina vindt u actuele tentoonstellingen en activiteiten van de Stichting Harry van Kruiningen. Een lijst van alle solo- en groepstentoonstellingen, voor zover bij ons bekend zijn hier te downloaden. Aanvullingen en afbeeldingen van aankondigingen of catalogi zijn van harte welkom.

De biografie

Harry van Kruiningen : een leven in zwart-wit en kleur : biografie van een schilder-graficus  / Annemieke Jurgens. – Delft : Eburon, 2018. – 440 p., ills.

Samen met de Oeuvrecatalogus verscheen in 2018 de biografie van Harry van Kruiningen, eveneens geschreven door Annemieke Jurgens en eveneens Informatief en rijk geïllustreerd. In deze biografie beschrijft Jurgens aan de hand van egodocumenten, archiefstukken, interviews, tentoonstellingscatalogi en recensies de artistieke ontwikkeling van Harry van Kruiningen.

De biografie is bij de stichting te bestellen via dit bestelformulier.